Yemek Borusu Kanseri: Genel Bakış

Yemek borusu kanseri, sağlık ve tıp alanında önemli bir konu olup, son yıllarda artan sıklığıyla dikkat çekmektedir. Bu makale, yemek borusu kanseri hakkında kapsamlı bilgiler sunmakta ve bu alandaki son gelişmeleri ele almakta. Yazımız, kanserin nedenleri, belirtileri, tanı ve tedavi yöntemleri üzerine odaklanarak, okuyuculara değerli ve anlaşılır bilgiler sunmayı amaçlamaktadır.

Yemek Borusu Kanserinin Artan Sıklığı ve Tarihçesi

Yemek borusu kanseri, ağız ile mide arasındaki yemek borusunda gelişen bir kanser türüdür. Bu kanser, geçmişte nadir olarak kabul edilse de, 1970'lerde mide kanserlerine neden olan bakterinin keşfi ve tedavisinin ardından, yemek borusu ve mide başlangıcı bölgesindeki kanser oranlarında artış gözlemlenmiştir. Bu durum, yemek borusu kanserlerinin sıklığının artmasına yol açmıştır. Yemek borusu kanserleri, anatomik konumlarına göre iki ana gruba ayrılır: Yemek borusunun üst ve alt bölümlerini etkileyen kanserler. Her iki grup da köken, tedavi ve seyir açısından farklılık gösterir.

Yemek Borusu Kanserinin İki Ana Grubu

Üst Bölüm Yemek Borusu Kanserleri: Nedenleri ve Yaygınlığı

Üst bölüm yemek borusu kanserleri genellikle tüketilen gıda ve kimyasal maddelere bağlı olarak gelişir ve coğrafi olarak belirli bölgelerde daha yaygındır. Özellikle Türkiye'nin kuzeydoğu bölgesinde bu kanser türüne daha sık rastlanmaktadır.

Alt Bölüm Yemek Borusu Kanserleri: Reflü ve Diğer Nedenler

Alt bölüm yemek borusu kanserleri çoğunlukla reflü hastalığı sonucunda ortaya çıkar. En belirgin belirtisi yutma güçlüğüdür ve zamanla sıvı gıdaların yutulmasını da zorlaştırır.

Yemek Borusu Kanserinin Tanı Yöntemleri

Endoskopinin Önemi ve Uygulaması

Yemek borusu kanserlerinin tanısı için endoskopi esas yöntemdir. 40 yaş üzerindeki bireylerde, sindirim sistemi semptomları görüldüğünde doğrudan endoskopi önerilirken, 40 yaş altındakilerde bir aylık ilaç tedavisine yanıt vermeyen vakalarda endoskopi yapılması gerekmektedir. Endoskopi, yemek borusunun tamamının incelenmesini ve şüpheli alanlardan biyopsi alınmasını sağlar, böylece kanserin tanısı konulabilir.

Yemek Borusu Kanserinin Evrelenmesi ve Tedavi Seçenekleri

Kanserin evrelenmesi, tedavi yönteminin belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Sindirim yolunun kanserleri 3 alana bakılarak evrelenir.

• T evresi: Sindirim yolu genellikle 3 veya 4 katmandan oluşur. İşte bu katmanlardan hangisinin tutulduğuna göre T evresi tanımlanır. İçten dışa doğru ilk tabakanın tutulması 1, ikinci tabakanın tutulması 2, üçüncü tabakanın tutulması 3 ve dışarı taşma ise 4 olarak adlandırılır. 1. Evrede ise endoskopik tedaviler, diğer evrelerde ameliyat önerilir. Bu bölüm ameliyat öncesi tahmin edilebilir. Ancak kesin tanısı alan çıkartılarak incelemeye gönderilince belirlenir.

• M evresi: Uzak organların (Karaciğer, akciğer…) tutulup tutulmadığı tanımlanır. Tutulum yoksa 0 ve tutulum varsa 1 olarak adlandırılır. 1 ise genellikle ameliyat yapılmaz ve ilaç ve ışın tedavisine yönlendirilir, yanıt varsa ameliyat yapılır.

• N evresi: Bu evre lenf nodlarının tutulup tutulmadığını tanımlar. Bu 3 bölüm üzerinden derecelendirilir. 0 tutulum yok, 1 sınırlı sayıda tutulum var, 2 tutulum miktarı artmış, 3 uzaktaki lenf nodlarında tutulum var olarak değerlendirilir. Bu bölüm ameliyat öncesi tahmin edilebilir. Ancak kesin tanısı alan çıkartılarak incelemeye gönderilince belirlenir. 0,1 de öncelikle ameliyat, 2 ve 3 te ise ilaç veya ışın tedavisi sonrası ameliyat önerilir.

Kanserin Evrelenmesi ve Tedavi Planlaması

Kanserin evrelenmesi, tedavi yönteminin belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Genellikle dört evre üzerinden sınıflandırılır. Yemek borusu kanserlerinde, tomografi ve PET taraması ile kanserin yayılımı değerlendirilir. Tedavi, kanserin konumu ve yayılımına göre belirlenir. Üst bölümleri etkileyen kanserlerde genellikle ilk olarak radyoterapi, ardından cerrahi uygulanır. Alt bölümleri etkileyen kanserlerde ise, uzak metastaz yoksa cerrahi tercih edilir.

Radyoterapi ve Cerrahi Yöntemler

Üst bölümleri etkileyen kanserlerde genellikle ilk olarak radyoterapi, ardından cerrahi uygulanır. Alt bölümleri etkileyen kanserlerde ise, uzak metastaz yoksa cerrahi tercih edilir.

Cerrahi sırasında, yemek borusu çıkarılır ve gerektiğinde mide veya kalın bağırsaktan yeni bir yemek borusu oluşturulur. Ameliyat, laparoskopik yöntemle gerçekleştirilir. Bu işlem sonrasında, hastaların yeme kapasitesi zamanla normale döner.

Cerrahi Müdahale ve Sonrası

Cerrahi Sonrası Yeme Kapasitesinin Düzelmesi

Cerrahi sırasında, yemek borusu çıkarılır ve gerektiğinde mide veya kalın bağırsaktan yeni bir yemek borusu oluşturulur. Bu işlem sonrasında, hastaların yeme kapasitesi zamanla normale döner.

Yemek Borusu Kanserinin Prognozu

Erken ve İleri Evre Kanserlerin Tedavi Sonuçları

Evre 1'de yakalanan yemek borusu kanserleri, tedavi sonrasında yüksek oranda iyileşme gösterir. Daha ileri evrelerde ise başarı oranları düşer. Tedavi edilmeyen vakalarda ise hastaların çoğu 6 ila 9 ay içinde hayatını kaybeder. Erken evrede yakalanan kanserlerde, cerrahiye gerek kalmadan sadece endoskopik müdahale ile yüksek oranda tedavi başarısı elde edilebilir.